And Then We Danced (2019)

Orijinal adı: და ჩვენ ვიცეკვეთ
Yönetmen: Levan Akın
Senaryo: Levan Akın
Oyuncular: Levan Gelbakhiani, Bachi Valishvili, Ana Javakishvili, Giorgi Tsereteli, Tamar Bukhnikashvili, Marika Gogichaishvili, Kakha Gogidze, Levan Gabrava, Ana Makharadze
Süresi: 113 dakika
IMDb puanı: 8,2
Letterboxd puanı: 4,0
Ülke: İsveç-Gürcistan

Vizyona girdiğinden beri bir türlü gidemediğim And Then We Danced'i sonunda bu hafta izleme şansı buldum. Film, aileden gelen bir gelenekle Gürcistan'da Gürcü halk dansını icra eden Merab'ın hayatına Irakli'nin girişiyle yaşadığı değişimleri konu alıyor. Gürcistan'da geçmesine rağmen İsveç'in 2019 Oscar adayı olan film, bize yakın bir coğrafyanın sadece bize yakın olmayan bir hikayesini sunuyor. Gürcü milletinin özü olduğu vurgulanan Gürcü halk dansı üzerinden topluma biçilen maskülen ve sert erkek ile masum ve bakire kadın rollerini gösteriyor.

 Merab ise kendini dans hocasına kabul ettirebilmek için elinden gelenin çok daha fazlasını yapmasına rağmen "yeterince maskülen olmadığı" ve bunun bir "zayıflık" olduğu yüzüne vurulan, toplumun baskıcı ortamıyla arada kalmış bir genç. Irakli dans ekibine katılınca ona karşı hissettiği arzu ve rekabet, kendisini keşfetme yolculuğunda en büyük yönlendiricileri. Bir yandan diğer dansçıların, Ulusal Topluluk'a katılan ve eşcinsel bir ilişkide bulunduğu için yaka paça topluluktan atılan, manastıra sürülen bir başka dansçının hikayesini konuştuklarını duyuyoruz filmde. Böyle bir ortamda Merab'ın kendisi olabilmesi büyük bir mücadele.

 Oyunculara, özellikle Merab'a hayat veren Levan Gelbakhiani'nin performansı çok başarılı. Karakterin kendi içindeki çatışmalar ve en önemlisi aşık olma hissini seyirciye tam da olması gerektiği gibi yansıtıyor. Öyle ki Merab'ın aşktan ve mutluluktan yerinde duramadığı sahnelerde sizin de yüzünüzde aptalca bir sırıtışın oluşmaması elde değil. Ancak yine de bu film her ne kadar aşk hikayesi olarak geçse de aslında genç bir bireyin baskıcı ve muhafazakar bir toplumda kendini arayış hikayesini ve kendini bu topluma kabullendirebilme çabasını aşk aracılığıyla anlatıyor. Merab'a homofobik hakaretlerde bulunan, onu ucube görerek ötekileştiren topluma Merab'ın başkaldırışı filmin muhteşem son sekansında açığa çıkıyor. Gürcü dansının geleneksel yorumuna göre "maskülen" bir tavırla yapılması gerekirken o bu dansı kendi istediği şekilde icra ediyor. Filmin sinematografik açıdan zirve sahnesi kesinlikle buydu. Ancak bu muhteşem sahnenin dışında gerek Gürcü melodileri ve dansları, gerekse Merab'ın arkadaşlarıyla eğlenme ve partileme sahneleri de görsel ve işitsel açıdan oldukça doyurucu sahnelerdi.

Filmin oldukça gerçekçi, pesimist atmosferinden beklendiği gibi filmin sonunda aşk kazanmıyor. Merab'ın abisinin hamile kalan kız arkadaşıyla ailelerin "kızın namusunu temizlemek" maksadıyla alelacele tertip ettiği düğünde bir süredir haber alamadığı Irakli ona nişanlandığını ve Tiflis'ten ayrıldığını söylüyor. Filme gelen en büyük eleştirilerden biri bu sahnenin yüzeysel kalmış olmasına yönelik, ancak ben buna katılmıyorum. Yukarıda da söylediğim gibi filmdeki aşkın ana tema değil, ana temaya yardımcı bir araç olduğunu ve bu ayrılığın zaten sondaki isyan sahnesi için gerekli olduğunu düşünüyorum.

 Filmde ayrıca Gürcü coğrafyasında LGBT bir birey olmak ile Türk coğrafyasında LGBT bir birey olmak arasında pek de fark olmadığını ister istemez görüyoruz. Toplumun ikiyüzlü ahlak anlayışında sıkışıp kalan Merab'a yakın arkadaşı Mary'nin ve özellikle abisinin desteği filmin zirve sahnelerindendi. Abisinin "Gürcistan'da senin için gelecek yok." demesi epey acı bir cümle olsa da filme Gürcistan'daki muhafazakar kesimin verdiği tepkileri göz önüne alınca ne kadar doğru olduğunu düşünmemek elde değil. Öyle ki film ekibindeki bazı Gürcü isimler, ülkelerinde sorun yaşamamak adına isimlerini vermemeyi tercih etmek durumunda kalmış.

 Film oldukça sade bir dille tüm anlatmak istediğini uzatmadan, tüm doğallığıyla sunuyor. Son zamanlarda sinemada izlemekten en çok keyif aldığım filmlerden olan And Then We Danced için yazdığım bu yazıyı filmden harika bir şarkıyla sonlandırmak istiyorum.