Ağaç Ev Sohbetleri 188

 Ağaç Ev Sohbetleri devam ediyor. Bu haftanın konusu çok sevgili deeptone'dan. Kendisi sormuş:

"Avrupa’da artık babalar kariyerlerine ara verip evde kalıyor ve eşleri çalışırken çocuklarına bakıyorlar. Bu durum aynı anda iki ebeveynin tam zamanlı çalışmasından daha iyi. Katılıyor musunuz?"

Avrupa'da bir çocuğun iki babası da olabiliyor ancak neyse, biz daha anne ve babadan oluşan ikili sistemi dahi düzgün kuramadık, her şey sırayla. 

Toplumumuzun geleneksel aile yapısı bizlere çalışıp eve ekmek getiren bir babayı ve evde temizlik, yemek yapıp çocuk bakan bir anneyi işaret ediyor. Baba bütün gün çalışıp yorulduğu için dönünce dinleniyor, çocukla ilgilenmek bir boş zaman aktivitesi muamelesi görüyor. Ancak annelik tam zamanlı işliyor, belki de gün içinde her iki ebeveyn de eşit düzeyde yoruluyor olmasına rağmen annenin görevleri bitmiyor. Anne hem evi çekip çevirmeli, hem herkesin iş-okul saatlerine göre yemek hazırlamalı, hem de her an çocuğun ruhsal ve fiziksel ihtiyaçlarıyla ilgilenmeli. Bu sistemde eve para getirdiği ve ailesine zarar verecek eylemlerde bulunmadığı sürece baba, babalık görevini tamamlamış oluyor. 

Kadın hakları mücadelesinde gelinen nokta ve eğitim düzeyinin artması bu geleneksel yapıya birtakım güncellemeler getirdi. Artık anneler eğitimlerini tamamlayıp çalışabiliyor; hemşirelik gibi kadın mesleği olarak kodlanmış meslekler dışında kariyerler yapabiliyorlar. Kısacası artık şartlar eşit. Ama belki de işlerine böylesi geldiği için hâlâ temizlik, yemek ve en önemlisi çocuk bakımını yine tamamen annelere bırakanlar çok. Bu diğer sistemden daha zor, çünkü anne gün içinde kariyeriyle ilgilenirken ev işlerini aksatmamak ve en önemlisi de tam zamanlı anne olmaya devam etmek zorunda, yoksa kötü bir anne ve eş oluyor. Baba çocuğuyla minimal düzeyde iletişim kursa da çalıştığı ve ailesine zarar verecek eylemlerde bulunmadığı sürece iyi baba statüsünü korumaya devam ediyor.

Baba figürünü dışlayarak "Bir çocuğa en iyi annesi bakar." diyenlere içten içe hep kızarım. Olayın kan bağında değil insanda bittiğini anlayamazlar; ölüm gibi hayat gerçekleri devreye girince çocuğun bir yanının hep yetersiz kalacağının imasını yaparlar çünkü. Evet, bir çocuğun büyüme ve gelişme aşamaları öncelikli olmak üzere hayatında fiziksel ve ruhsal olarak ebeveyn figürlerine ihtiyacı vardır. Ama bu figürler kan bağı gerektirmez -The Quiet Girl filmi bu konuyu çok güzel işliyor, tavsiye ederim- ve ikiliden birini daha pasif kılmaz. Çocuğun ebeveynleri, hatta ebeveyni ebeveyn olmanın gerektirdiklerini ömrü yettiğince yapmalıdır. Ama ebeveyn olmak gücünü annelik, babalık gibi kavramlardan almaz, o şahsın kendisinden alır. Ebeveynlik figürlerinin yerini bir diğerini silmeden veya yok saymadan doldurabilirsiniz ama insanların yerini dolduramazsınız. Çocuğuyla iletişim kurmayan, ona değer vermeyen veya değerini göstermeyen, psikolojik ya da fiziksel şiddet uygulayan kişiler, örnekleri çoğaltabiliriz, sırf anne ya da baba oldukları için değerli değillerdir. 

Çiftler kariyer ve ev planlamalarını ortaklaşa karar aldıkları sürece istedikleri gibi ayarlayabilirler. İster her ikisi de tam zamanlı çalışsın, ister evde her an farklı biri kalacak şekilde mesai saatleri ayarlansın, ister her ikisi de evde çalışıp çocuklarıyla ilgilensin, ister cinsiyetten bağımsız bir şekilde biri çalışsın biri çalışmasın, onlarca farklı ihtimal yazabiliriz buraya, şartlar her koşulda eşit olmalı ve kararlar ortak alınmalı. Biri evde temizlik, yemek yapıp çocuğa bakıyor ve diğeri çalışıyorsa çalışan kişi eve gelince diğerine bütün gün evde yatmış muamelesi yapmamalı. Her iki tarafın da sorumluluklarına ara verip kendine vakit ayırdığı zamanlar olmalı, ebeveynler ortaklaşa kararlaştırdıkları dinlenme zamanlarına saygı duymalı. Tabii ki çocuk yetiştirmek; bir sunum hazırlığını aksatmakla veya bulaşıkları ertesi güne bırakmakla eş değil, ebeveyn olmayı bırakamazsınız. Bu sebeple ebeveynlerin her ikisi de çocuğun hayatında eşit derecede olmalı, "Aman ben bugün çok çalıştım/iş yaptım yoruldum, uğraşamam şimdi." diyerek çocuğuyla ilgilenme işini bir diğerine yüklememeli ya da elektronik aletleri kurtarıcı pozisyonuna getirmemeli. Aile kurumunun üyeleri yakalayabildikleri her fırsatta birlikte vakit geçirmeli, ilişkiler farklı olsa da ilişki düzeyleri aynı olmalı. Bunları yapmayanlar sonra çocuklarından vefa beklememeli.