Mihail Bulgakov - Genç Bir Doktorun Anıları | BCP

"Şu aritmetik insafsız bilim. Yüz hastanın her birine beş dakika harcadığımı varsayalım, beş dakika! Beş yüz dakika eder, saate vurursan sekiz saat yirmi dakika... Dikkatinizi çekerim, üstelik art arda... Otuz tane de yataklı hastam vardı. Ayrıca ameliyat da yapıyordum."

 Blogları Canlandırma Projesi'nde bu ayki temamız Tıp Haftası idi. Aslında bu yazıyı tam da Tıp Bayramına denk getirmeyi çok istemiştim ancak o esnada okul için yetiştirmem gereken kitaplar vardı, onları okumaktan temaya uygun kitap seçmeye bir türlü zaman ayıramadım. Ay sonuna kısmetmiş.

Kitap devrim yıllarında, Tıp Fakültesinden yeni mezun olmuş bir doktorun şehirden uzak bir kasabaya gelişiyle başlıyor. Doktor yeni mezun oluşunun etkisiyle sudan çıkmış bir balık gibi hissediyor, teorik kısmını başarıyla öğrenip dereceyle bitirdiği eğitimini pratiğe dökme konusunda bocalamalar yaşıyor. Bir yandan da geldiği ücra kasabanın batıl inançlarıyla, halkın onu genç ve tecrübesiz görüp kâle almayışıyla mücadele ediyor.

Kitap Mihail Bulgakov'un kendisinin de bir hekim olması sebebiyle olsa gerek, çok samimi ve kendini okutan, akıcı bir dile sahip. Aynı doktorun gözünden okuduğumuz 9 hikayenin her biri muhtemelen Bulgakov'un kendi hekimlik günlerinden izler de taşıyordur. Bulgakov zaten anlatım yönüyle çok güçlü bir yazar, iki mesleğini bu kitapta birleştirince ortaya müthiş bir sonuç çıkmış. Bazı cerrahi müdahalelerin tasviri hassas bünyeli kişilere rahatsızlık bile verebilecek kadar güçlüydü ancak ben bu bölümleri okumaktan çok keyif aldım, özellikle doktorun yaptığı işlemlere dair kendinden emin olamayışını ama yine de mesleğinin gerektirdiklerini yapışını görmek çok değerliydi. Mesleğe yeni başlayan herkesin tecrübesizlik kaynaklı bir ne yapacağını bilememe hissi yaşayacağını tahmin ediyorum ancak bir doktorun iç dünyasından okumak çok hoşuma gitti. Kitabın geneli doktorun bu gibi mücadeleleri üzerine olsa da son iki hikayesi farklı konulara değiniyor. Özellikle bir morfin bağımlısının dünyasının anlatıldığı kısım uyuşturucu bağımlılığı konusunda bana şu zamana dek en çok etki eden hikayeydi. Bağımlılık sürecinin kişinin ruhuna etkilerinin anlatıldığı yerler insanın içine işliyordu.

Bu kitabın en sevdiğim yanı ise arka planında dönemin Rusya'sının taşrada kalan toplumunun yaşayış tarzını gösteren çok kasvetli bir tablo çizmesi oldu. Halkın değişmeyen alışkanlıkları, evdeki işleri yüzünden en ağır hastalık teşhislerini bile önemsemeyişleri, doktordan iyi bildiklerini düşünüşleri ve doktorun dikkate alınmayışının ona verdiği "Her şey boşuna mıydı, hiç okumasa mıydım?" hissiyatı çok gerçekçiydi. Kitap bana bu yanıyla cumhuriyet dönemi hikaye ve romanlarında anlatılan halk-aydın çatışmalarını hatırlattı. 

Mihail Bulgakov benim çok sevdiğim ve yaşadığı yüzyılın en büyüklerinden olduğunu düşündüğüm bir yazar. Bu sebeple eninde sonunda bu kitabını da keşfedip okurdum diye tahmin ediyorum ancak bunu hekimlerimizin büyük zorluklar çektiği şu günlerde okumuş olmak en doğrusuymuş. Doktorlarımız kendi seslerini duyurmak için ellerinden geleni yapıyorlar, bize de destek olmak düşüyor. Umarım doktorların doğup büyüdükleri bu toprakları terk etmek zorunda kalmadığı, seslerinin bastırılmadığı günler yakındır. Tıp Bayramı geçti belki ama ben yine de her bir tıbbiyelinin bayramını kutluyorum. Daha mutlu günlerde bayramlarını kutlama şanslarının olmasını da tüm kalbimle diliyorum.